Perezida wa Ukraine, Volodymyr Zelensky yavuganye akoresheje amashusho avuye mu iserukiramuco rya sinema rya Cannes.Mu ijambo rye, yagereranije filime ya Charlie Chaplin “Umunyagitugu Ukomeye” n’ukuri ku ntambara zigezweho.

 

 It nicyubahiro cyanjye kuvugana nawe hano.

Banyarwandakazi, Nshuti Nshuti,

 

Ndashaka kukubwira inkuru, kandi inkuru nyinshi zitangirana na "Mfite inkuru yo kuvuga."Ariko muriki gihe, iherezo ni ngombwa cyane kuruta intangiriro.Ntabwo iyi nkuru izarangirira kumugaragaro, amaherezo izarangiza intambara imaze ibinyejana byinshi.

 

Intambara yatangiranye na gari ya moshi yinjiraga kuri sitasiyo ("Gariyamoshi Yinjira muri Sitasiyo", 1895), havutse intwari n'abagome, hanyuma habaho amakimbirane akomeye kuri ecran, hanyuma inkuru kuri ecran iba impamo, na firime yaje mubuzima bwacu, hanyuma firime ziba ubuzima bwacu.Niyo mpamvu ahazaza h'isi hahujwe n'inganda za firime.

 

Ngiyo inkuru nshaka kukubwira uyumunsi, kubyerekeye iyi ntambara, kubyerekeye ejo hazaza h'ubumuntu.

 

Abanyagitugu b'abanyagitugu b'ikinyejana cya 20 bari bazwiho gukunda filime, ariko umurage w'ingenzi mu nganda za firime ni amashusho yerekana amashusho ya raporo na firime zamaganaga abanyagitugu.

 

Iserukiramuco rya mbere rya Cannes ryari riteganijwe ku ya 1 Nzeri 1939. Ariko, Intambara ya Kabiri y'Isi Yose yaratangiye.Mu myaka itandatu, inganda za firime zahoraga kumurongo wambere wintambara, burigihe hamwe nubumuntu;Imyaka itandatu, inganda za firime zarwaniraga umudendezo, ariko ikibabaje nuko nazo zarwaniraga inyungu zabanyagitugu.

 

Noneho, dusubije amaso inyuma kuri ziriya firime, dushobora kubona uburyo umudendezo utsinda intambwe ku yindi.Amaherezo, umunyagitugu yananiwe kugerageza kwigarurira imitima n'ibitekerezo.

 

Hano haribintu byinshi byingenzi munzira, ariko kimwe mubyingenzi ni muri 1940, muri iyi film, ntubona umugome, ntawe ubona.Ntabwo asa nintwari na gato, ariko ni intwari nyayo.

 

Iyo filime, The Great Dictator ya Charles Chaplin, yananiwe gusenya umunyagitugu nyawe, ariko yari intangiriro yinganda za sinema ziticaye inyuma, zireba kandi zirengagiza.Inganda zerekana amashusho zavuze.Yavuze ko umudendezo uzatsinda.

 

Aya ni amagambo yumvikanye kuri ecran icyo gihe, muri 1940:

 

Ati: “Urwango rw'abantu ruzashira, abanyagitugu bapfa, kandi imbaraga bakuye mu baturage bazabagarukira.Umuntu wese arapfa, kandi igihe cyose abantu batarimbutse, umudendezo ntuzarimbuka. ”(Umunyagitugu Ukomeye, 1940)

 

 

Kuva icyo gihe, film nyinshi nziza zakozwe kuva intwari ya Chaplin ivuga.Noneho buriwese asa nkuwumva: arashobora gutsinda umutima ni mwiza, ntabwo ari mubi;Mugaragaza firime, ntabwo ari ubuhungiro munsi ya bombe.Abantu bose basaga nkabemeza ko ntihazabaho urukurikirane rw'amahano y'intambara yose yugarije umugabane.

 

Nyamara, nka mbere, hariho abanyagitugu;Na none, nka mbere, urugamba rwo guharanira ubwisanzure rwarwanye;Kandi iki gihe, nka mbere, inganda ntizigomba guhuma amaso.

 

Ku ya 24 Gashyantare 2022, Uburusiya bwatangiye intambara yo kurwanya Ukraine kandi bukomeza urugendo rwabwo mu Burayi.Iyi ni intambara bwoko ki?Ndashaka kuba inyangamugayo zishoboka: ni nkimirongo myinshi ya firime kuva intambara irangiye.

 

Benshi murimwe mwumvise iyi mirongo.Kuri ecran, byumvikana neza.Kubwamahirwe, iyo mirongo yabaye impamo.

 

Uribuka?Wibuke uko iyo mirongo yumvikanye muri firime?

 

“Urahumura?Mwana wanjye, byari napalm.Ntakindi kintu gifite impumuro nkiyi.Nkunda gaze ya napalm buri gitondo…. ”(Apocalypse Noneho, 1979)

 

 

 

Nibyo, byose byabereye muri Ukraine muri icyo gitondo.

 

Saa yine za mugitondo.Misile ya mbere yarashize, ibitero byo mu kirere biratangira, kandi impfu zambuka umupaka zinjira muri Ukraine.Ibikoresho byabo bishushanyijeho ikintu kimwe na swastika - imiterere ya Z.

 

“Bose bifuza kuba Abanazi kurusha Hitler.”(Piyano, 2002)

 

 

 

Imva rusange zuzuye abantu bahohotewe kandi bishwe ubu usanga buri cyumweru haba muburusiya ndetse no muntara zahoze.Kwinjira mu Burusiya byahitanye abana 229.

 

“Bazi kwica gusa!Kwica!Kwica!Bateye imirambo mu Burayi… ”(Roma, Umujyi wafunguye, 1945)

 

Mwese mwabonye ibyo abarusiya bakoze i Bucha.Mwese mwabonye Mariupol, mwese mwabonye ibyuma bya Azov ibyuma mwese mwabonye theatre zashenywe nibisasu byuburusiya.Iyo theatre, nukuvuga, yari imeze cyane nkiyi ufite ubu.Abasivili bahungiye mu kurasa imbere y’ikinamico, aho ijambo “abana” ryashushanywaga mu nyuguti nini kandi zikomeye kuri asfalt iruhande rw'ikinamico.Ntidushobora kwibagirwa iyi teatre, kuko ikuzimu ntabwo yabikora.

 

“Intambara ntabwo ari ikuzimu.Intambara ni intambara, ikuzimu ni ikuzimu.Intambara ni mbi cyane kuruta iyo. ”(Ibitaro bya Gisirikare, 1972)

 

 

 

Ibisasu bya misile birenga 2000 by’Uburusiya byibasiye Ukraine, bisenya imigi myinshi ndetse n’imidugudu yaka.

 

Abanya Ukraine barenga igice cya miliyoni bashimuswe bajyanwa mu Burusiya, kandi ibihumbi icumi muri bo bafungiye mu bigo byakoranyirizwagamo imfungwa by'Uburusiya.Izi nkambi zakoranyirizwagamo imfungwa mu bigo byakoranyirizwagamo imfungwa by'Abanazi.

 

Ntawe uzi umubare w'izo mfungwa zarokotse, ariko buri wese azi uwabishinzwe.

 

“Utekereza ko isabune ishobora guhanagura ibyaha byawe?””(Yobu 9:30)

 

Ntabwo ntekereza ko.

 

Ubu, intambara iteye ubwoba kuva Intambara ya Kabiri y'Isi Yose yarwaniye i Burayi.Byose kubera uriya mugabo yicaye muremure i Moscou.Abandi bapfaga buri munsi, none niyo umuntu yataka ati “Hagarara!Gabanya! ”Aba bantu ntibazongera kubaho.

 

None twumva iki muri firime?Inganda za firime zizaceceka cyangwa zizavuga?

 

Uruganda rwa sinema ruzahagarara mugihe hagaragaye abanyagitugu, mugihe nanone urugamba rwo guharanira ubwisanzure rutangiye, nubundi umutwaro ushingiye kubumwe bwacu?

 

Gusenya imigi yacu ntabwo ari ishusho igaragara.Abanya Ukraine benshi muri iki gihe babaye Guidos, baharanira gusobanurira abana babo impamvu bihishe mubutaka (Ubuzima ni Bwiza, 1997).Abanya Ukraine benshi babaye Aldo.Lt. Wren: Ubu dufite imyobo ku butaka bwacu (Inglourious Basterds, 2009)

 

 

 

Birumvikana ko tuzakomeza kurwana.Nta kundi twabigenza uretse guharanira ubwisanzure.Kandi nzi neza ko iki gihe, abanyagitugu bazongera gutsindwa.

 

Ariko ecran yose yisi yubuntu igomba kumvikana, nkuko byagenze muri 1940. Dukeneye Chaplin nshya.Tugomba kongera kwerekana ko inganda za firime ziticecekeye.

 

Ibuka uko byasaga:

 

“Umururumba wangiza ubugingo bwa muntu, uhagarika isi urwango, kandi utuyobora mu mibabaro no kumena amaraso.Twakuze byihuse kandi byihuse, ariko twifunze muri: imashini zadutunze, ariko inzara;Ubumenyi butuma twiheba kandi dushidikanya;Ubwenge butuma tudafite umutima.Turatekereza cyane kandi twumva ari bike.Dukeneye ubumuntu kuruta imashini, ubwitonzi kuruta ubwenge… Kubashobora kunyumva, ndavuga nti: Ntukihebe.Inzangano z'abagabo zizashira, abanyagitugu bazapfa.

 

Tugomba gutsinda iyi ntambara.Dukeneye inganda za sinema kugirango iyi ntambara irangire, kandi dukeneye ijwi ryose ryo kuririmbira umudendezo.

 

Kandi nkuko bisanzwe, inganda za firime zigomba kuba uwambere kuvuga!

 

Murakoze mwese, kuramba Ukraine.


Igihe cyo kohereza: Gicurasi-20-2022